লুসি স্কট: রবীন্দ্রনাথের প্রথম বিদেশিনী


 পারভেজ সেলিম


সাল ১৮৭৯। রবীন্দ্রনাথ তখন লন্ডনে। বয়স ১৮। বিলেতের স্কট পরিবারের সাথে থাকতে শুরু করেছেন কবি। 

তাদের ঘরে চার মেয়ে। লুসি স্কট সবার ছোট। সেজো ও ছোট দুজনেই একসাথে প্রেমে পড়লেন সুদর্শন কবি রবীন্দ্রনাথের। রবীন্দ্রনাথ বেছে নিলেন লুসিকে। রবীর জীবনের প্রথম বিদেশিনী। 

রবীর চেয়ে বয়সে ৬ বছরের বড় লুসি বেশ ভালো পিয়ানো বাজাতে পারতেন। তাদের প্রেমময় দিনগুলোতে লুসি পিয়ানো বাজাতেন আর রবী গান গাইতেন। কখনো কখনো একসাথে গেয়ে উঠতেন দুজনে..

রবীর চেয়ে বয়সে ৬ বছরের বড় লুসি বেশ ভালো পিয়ানো বাজাতে পারতেন

‘ফুলে ফুলে ঢলে ঢলে বহে কিবা মৃদু বায়

তটিনী হিল্লোলে তুলে কল্লোলে চলিয়া যায়

পিক কিংবা কুঞ্জে কুঞ্জে কুহু কুহু গায়

কি জানি কিসেরই লাগি প্রাণ করে হায়-হায়’..

রবীর সাথে লুসির সম্পর্ক বেশিদিন স্থায়ী হয়নি, তবু লুসি তার পরের জীবনে আর কোন দিন বিয়ে করেননি।

বিলেতে সেইসময় আরো কিছু নারীর সাথে সখ্যতা তৈরি হয়েছিল রবীর।  লুসির সাথে লং, মুল কিংবা ভিভিয়ান  সেইসময়ের বিলেতের নারীদের কাউকেই ভুলেননি কবি। 

সত্তর বছর বয়সে লেখা ‘পশ্চিম যাত্রার ডায়রী’তে তিনি লুসি স্কটের কথা স্মরণ করেছেন।

১৯২৪ সালের ১৯ নভেম্বর তেষট্টি বছর বয়সে কিশোরবেলার সেই নারীদের স্মরণ করেছেন কবি তার ‘কিশোর প্রেম’ কবিতায়।..

‘এই জীবনে সেই তো আমার প্রথম ফাগুন মাস

ফুটলো না তার মুকুলগুলি

শুধু তারা হাওয়ায় দুলি

অবেলাতে ফেলে গেছে চরম দীর্ঘশ্বাস

আমার প্রথম ফাগুন মাস ।’

মৃত্যুর চার বছর আগে ‘প্রান্তিক’ নামে কবিতায় কিশোর বেলার সেই প্রেমের কথাগুলো আবারো বলেছেন কবি।

সত্তর বছর বয়সে লেখা ‘পশ্চিম যাত্রার ডায়রী’তে তিনি লুসি স্কটের কথা স্মরণ করেছেন। লুসির পুরো পরিবার রবীর জীবনের উপর ব্যাপক প্রভাব ফেলেছিল।

৩৯ বছর পর ১৯২৯ সালে রবীন্দ্রনাথ তখন কানাডায়, বয়স ৭০। শান্তিনিকেতনে একটি চিঠি আসে রবীন্দ্রনাথের কাছে। চিঠিটি লিখেছেন ইংরেজ এক ভদ্রলোক  যিনি লুসিকে তার পিসি বলে পরিচয় দিচ্ছেন এবং তিনি রবীন্দ্রনাথ আর লুসির সম্পর্কের কথা জানতেন বলে দাবি করছেন। 

পুরো জীবনে বিয়ে না করা লুসি এখন অসুস্থ বৃদ্ধা এবং দরিদ্র। কিছুু টাকা পয়সার সাহায্য প্রয়োজন, এই ভদ্রলোক রবীন্দ্রনাথের কাছে চিঠি লিখেছেন তবে শর্ত দিয়েছেন বৃদ্ধা  লুুসি স্কট যেন কোনভাবেই না জানে যে তিনি তার একসময়ের প্রেমিকের কাছে আর্থিক সাহায্য চাইছেন।

রবীন্দ্রনাথ তাকে টাকা পাঠিয়েছিলেন কিনা তা জানা যায়না। তবে লুসিকে যে রবীন্দ্রনাথ মনে রেখেছিলেন সেটা জানা যায় তার লেখাতে।

 পারভেজ সেলিম

লেখক, সাংবাদিক ও চলচ্চিত্রকর্মী


আরো পড়ুন :

রবীন্দ্রনাথের দশ নারী উপাখ্যান (পুরো পর্ব)

আনা তড়খড়: রবীন্দ্রনাথের প্রথম নারী

লুসি স্কট: রবীন্দ্রনাথের প্রথম বিদেশিনী

কাদম্বরী দেবী: রবীন্দ্রনাথের সবচেয়ে বড় প্রেম

মৃণালিনী দেবী: রবীন্দ্রনাথের একমাত্র বউ

ইন্দিরা দেবী: ভাতিজির সাথে রবীর প্রেম

তোমিকো ওয়াদা কোরা: রবীন্দ্রনাথের জাপানী প্রেম

রানু মুখার্জি: রবীন্দ্রনাথ তখন ৫৭ রানু ১২

ভিক্তোরিয়া ওকাম্পো: রবীর ওগো বিদেশিনী

মৈত্রেয়ী দেবী: গুরুদেবের সঙ্গে প্রেম

হেমন্তবালা দেবী: রবীন্দ্রনাথের শেষ নারী

শেষের কথা: রবীন্দ্রনাথের দশ নারী


আরো পড়ুন:

৪৫ thoughts on “লুসি স্কট: রবীন্দ্রনাথের প্রথম বিদেশিনী

  1. приснилось крушение вертолета рядом
    с домом объяснить когда снятся покойники сон большие бараны
    родилась 14 октября гороскоп 10
    мечей таро совет карты таро, 10
    мечей мысли мужчины

  2. проктолог токтар актобе, женский
    проктолог ой бар меню, аул ресторан алматы меню ксп 5 класс
    русский язык и литература, ксп
    10 класс русский язык и литература журек кан тамырлар жуйеси аурулары презентация, ревматизм журек аурулары

  3. нан бізге қалай келеді, нан дастарханға қалай келеді еңбек адамдары қандай қызмет атқарады радиан арқылы өрнектеу 300, радиан арқылы өрнектеңіз 810 егер жәндіктер жойылып кетсе, пайдалы жәндіктер сөз құдіреті деген не, сөз құдіреті диктант

  4. диалог куру, диалог құрастыру 2 сынып вокал для детей алматы,
    индивидуальные уроки вокала
    алматы квадрат деген не, квадрат түбір
    формуласы адамның жаманы бола ма,
    жаксы мен жаман туралы

  5. ілияс есенберлин ғашықтар pdf,
    тәкаппар ғашықтар электронды кітап скачать гитары петропавловск, сколько стоит гитара в
    казахстане прямая трансляция чемпионата мира по футболу португалия, казспорт онлайн телеарнасы тікелей эфир amd
    ryzen 9 5900x цена, ryzen 9 7950x

  6. фара ваз 2114, бампер ваз 2114 ақбұлақ
    бағдарламасы нәтижесі, ақ бұлақ бағдарламасының мақсаты
    культура византийской империи, роль византийской культуры в мировой истории роза алкожа биография семья, абдижаппар алкожа биография национальность

  7. метал мен бейметалл, металдар
    мен бейметалдардың жалпы сипаттамасы түр түзілудің механизмі 10 сынып, түр түзілу ұғымы түр түзілудің тәсілі мен механизмі военная кафедра казну специальности, военная кафедра казну нормативы міржақып дулатов романдары, міржақып дулатов өлеңдер
    жинағы

  8. шу бишкек автобус, шу – бишкек расстояние
    есік көлі туралы аңыз, есік қорғаны оралхан бөкей атау кере шығармасындағы
    таған бейнесі, атау кере шығармасындағы таған бейнесі эссе средство для чистки канализации в частном доме,
    как работает средство для прочистки труб

  9. жөтелге қарсы халық емі, боржоми жөтелге мұхтар шаханов отырар поэмасы, отырар поэмасы текст хан абылай атандың дүниеден
    шықпай еш мінің, абылай хан бұқар
    жырау мәңгілік ел қашан қабылданды, мәңгілік ел уикипедия

  10. жер күнге жақын орналасса не болады, жер күннен неше есе кіші зимние
    прогулочные коляски с перекидной ручкой,
    коляски 2 в 1 с перекидной ручкой
    наушники honor earbuds 2 lite не подключаются, как
    подключить наушники huawei freebuds 4i первая отрицательная актрисы, первая отрицательная сюжет

  11. саясат нурбек контакты, саясат
    нурбек министр маулен ашимбаев семья,
    маулен ашимбаев дети ортақ етіс сабақ жоспары, ортақ етіс
    5 сөйлем өндірістік шу діріл және олардың көрсеткіштерін тұрақтандыру, діріл ауруы

  12. конфеты рахат казахстан, конфеты рахат цены шымкент жаһандық жылыну салдары, жаһандық жылыну алдын алу рамазан айының соңғы аптасы, шәууәл айы қашан басталады 2023 уақыт сөзіне сын есім, уақыт алтыннан да
    қымбат эссе

  13. голосование сб оон по украине, морская пехота россии на украине parmigiano group владелец, алмас абдыгаппаров биография инвестиция дегеніміз не, нақты инвестиция дегеніміз не ортопедические подушки
    для детей, ортопедические подушки для сна

  14. ақ көйлек қолыңда сақина муминам,
    ак койлек колында сакина текст штатное расписание рк образец
    скачать бесплатно, штатное расписание трудовой кодекс рк капитан барбосса актер толымды көмекші етістік, дербес лексикалық мағыналы етістіктер мен көмекші етістіктер

  15. молитва марте об исполнении желания отзывы к
    чему сниться щенок которого сбила машина диагностика бесов на таро, как делать диагностику на таро
    гадание на совместимость фамилий и имен белая магия чтобы жена вернулась

  16. фикс прайс красота, фикс прайс каталог
    дене шынықтыру және спорт тарихы дегеніміз не, спорт
    туралы реферат ручная швейная машинка для обуви,
    обувная швейная машинка версаль
    ұшақ туралы тақпақ, көліктер туралы тақпақтар

  17. сөйлем қатысымдық бірлік димаш кудайберген қызықты мәліметтер, димаш кудайберген эссе казакша шығыс қазақстан шөлдері қазақстандағы
    металлургия өндірісі реферат, қазақстандағы металл өндірісінің
    болашағы

  18. алемде неше планета бар,
    планеталар атауы ретимен отирик сойлеу, өтірік айту психологиясы шаруашылық
    аралық жерге орналастыру дегеніміз не,
    жерге орналастыру техникасы өсу мен даму
    айырмашылығы, өсу мен даму акселерациясының кезеңдері

  19. Hello there I am so happy I found your web site, I really found you by mistake,
    while I was looking on Digg for something else, Nonetheless I am here
    now and would just like to say kudos for a remarkable post and a all round interesting blog (I also
    love the theme/design), I don’t have time to go through
    it all at the moment but I have saved it and also
    added in your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a great deal
    more, Please do keep up the fantastic job.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

x